Po co Ci cele we wspinaniu

Wiele osób uważa, że tylko zaawansowani wspinacze powinni mieć cele. Jest taka powszechna niechęć wobec stawiania sobie celi, bo kojarzy się to z profesjonalnym podejściem. A przecież większości wspinaczy chodzi głównie o dobrą zabawę i samorozwój. Mało kto traktuje to poważnie albo zawodowo. A stawianie sobie celi brzmi  bardzo wiążąco. Co jeśli nie zrealizuje tego celu? Będzie to jasny dowód tego, że ponoszę porażkę. A przecież nie traktuję tego jakoś super na serio i głównie jest to moje hobby. 

Oczywiście, zgadzam się z Tobą. Wspinanie powinno być dobrą zabawą. To jeśli chodzi o cele uważam, że jest wręcz odwrotnie. Nie dokładają one presji, ale uczą i motywują. Bo cele mogą być różne np. żebynauczyć się lepiej stawiać palce na stopniu, albo trzymać obłe chwyty, albo mniej się bać itd. Cele nastawione na zrobienie konkretnej drogi albo wyceny też są ok. Zatem zapraszam Cię do zapoznania się z definicją dobrego celu i jak je odpowiednio wybierać.
Najpierw jednak podam Ci kilka dodatkowych powodów dla których warto planować wspinać i dopierać sobie fajne cele.

Jest kilka istotnych powodów, dla których warto wyznaczać sobie cele. Postaram się je przedstawić w prosty sposób, byś nie zwlekała/zwlekał z ich określeniem. 

1.  Nadają sens i wartość wspinaniu 

Być może jesteś wspinaczem nastawionym bardziej na zabawę w tym sporcie, a cele strikte sportowe Cię nie interesują. Głównie cenisz wspinanie za możliwość spotykania się ze znajomymi i wyjazdy w góry/skały. I tutaj Cię zaskoczę, ponieważ dla Ciebie również posiadanie celi ma ogromną wartość. Jeśli z góry założysz, że Twoim celem we wspinaniu jest dobra zabawa, to możesz sobie od razu wypisać, co to dla Ciebie znaczy. Np. :

„Jeżdżę w skały by spędzać czas na dworze i wśród przyjaciół. Nie chce czuć presji związanej z wycenami dróg, ale chce czuć spokój i radość z ruchu. Będę się cieszyć, jeśli uda mi się bez strachu poprowadzić drogi na Jurze”. 

I mając taki cel trzeba się zastanowić nad tym, skąd się bierze u Ciebie uczucie strachu i jak z nim pracować. I mamy super plan na ten sezon: „wspinać się bez strachu”. I zakładamy ramy czasowe np. do końca roku. Dalej ustalamy punkty działania np.

-będę każdy weekend jeździć w skały z ludźmi, których lubię a nie na siłę z byle kim

– będę czerpać jak najwięcej radości z tych wyjazdów i będę pracować nad pozytywnymi myślami 

– zacznę ćwiczyć odpadanie na każdym wyjeździe, bo to mnie mocno blokuje

– zrobię listę dróg, które mi się podobają, bez względu na wycenę i będę na nie jeździć 

Mając tak jasno postawione cele, Twoje wspinanie nabiera innego charakteru. Ponieważ wspinasz się w zgodzie ze swoimi wartościami i wiesz, czego chcesz od tego sportu. Ty jesteś osobą decyzyjną, a nie Twój partner, trener, albo ktokolwiek inny.  

2. To najlepsze źródło motywacji 

Skąd się bierze u Ciebie motywacja do wspinania? Czy pochodzi ona z zewnątrz: koledzy, znajomi, trener, partner. Czy z Ciebie: Twoje wartości i cele. Oczywiście te powody zewnętrzne są bardzo chwiejne i o ile pojedynczy trening może Ci się udać, to w szerszej perspektywie zazwyczaj źle się to kończy. A zatem określając swoje cele, określasz, co Ciebie interesuje w tym sporcie i co Ciebie motywuje. Jeśli założysz, że chcesz zrobić drogę o wycenie 7a, bo chcesz pokazać znajomym, że super się wspinasz. To osiągając ten cel – drogę 7a, wcale nie musisz wywołać zamierzonego efektu podziwu. To, czy ktoś Cię będzie podziwiał nie zależy od Ciebie, ale od tej osoby. Od Ciebie zależy, co Ty myślisz o swoim osiągnięciu, więc na tym warto koncentrować swoją uwagę. Widzisz zatem wyraźnie, jak ważne jest by realizować takie cele, które wynikają z Ciebie. Wtedy łatwo o utrzymanie motywacji na wysokim poziomie. A jeśli w ten plan wpleciesz jeszcze dodatkowo konkretne drogi, wyjazd wakacyjny, albo weekendowy wypad. To w chwilach zwątpienia i zmęczenia łatwiej Ci będzie się nie poddać. Wyjście z domu na trening nie będzie przymusem, ale krokiem do osiąnięcia czegoś ważnego.

3. Są wyznacznikiem rozwoju i budują poczucie własnej wartości 

Każdy zrealizowany cel to cegiełka budująca „mur”, jakim jest uczucie pewności siebie. Bo czym jest rozwój we wspinaniu, czy jest to zrobienie jednej trudnej drogi, czy może 10 dróg w jakiejś wycenie. A może jest to uczucie bycia lepszym od innych. Moim zdaniem rozwój ma wiele twarzy i na pewno powinien oscylować w okół Twoich indywidualnych predyspozycji. Nie ma jednej obiektywnej miarki dla rozwoju i każdy może stworzyć sobie własną skalę. I ta skala to właśnie Twoje cele. 

4. Określają ramy czasowe i strukturę treningu 

Dobrze dobrane cele są podstawą do zbudowania optymalnego planu treningowego. Jeśli np. stwierdzisz, że chcesz jechać do Hiszpanii na wyjazd wspinaczkowy za 3 miesiące i tam robić długie i wytrzymałościowe drogi, to jest to gotowy plan treningowy. Ma określony czas i cel. Do tego warto się zastanowić, czego Ci najbardziej brakuje do osiągnięcia takiego celu np. wytrzymałość siłowa i siła palców. Do tego dodać jakieś aspekty techniczne i mentalne na rozgrzewkę. Jeden duży cel + kilka mniejszych i łatwo się do takiego wyjazdy przygotować. 

5. Pomagają radzić sobie ze stresem i presją 

Kiedy Twoje cele ą jasne i określone, łatwiej skupić się na procesie, a nie na presji związanej z wynikiem. Zrobienie jednej pojedynczej drogi nie ma takiego znaczenia, bo ważny jest szerszy kontekst. Przenosisz presję z robienia każdej drogi na naukę nowych techniki, na trenowanie trudnych ruchów, trenowanie odpadania itd. Twoje cele przestają jedynie oscylować wokół wpięcia się do łańcucha ale mają szerszy wymiar. I to pozwala Ci odpuścić napinke na wyceny a skoncentrować się na realizowaniu poszczególnych założeń. Poza tym realizując małe cele na każdym treningu masz poczucie sprawczość i rozwoju, bo czujesz jak z treningu na trening forma rośnie. 

6. Pozwalają rozwijać się na różnych płaszczyznach 

Dzięki wyznaczaniu celów można skoncentrować się na różnych aspektach wspinania, takich jak technika, wytrzymałość, siła czy umiejętności mentalne. Takie podejście zapewnia bardziej zrównoważony rozwój i unika zaniedbywania ważnych obszarów. Nie wybierasz dróg jedynie pod kątem tego, co wiesz że Ci się uda, ale szukasz okazji do ćwiczenia swoich słabych stron. Albo nauce nowych ruchów. Wspinanie ma wiele twarzy a my zazwyczaj koncentrujemy się głównie na tym, co nam wychodzi. Uważamy, że wtedy dobrze nam idzie i fajnie się wspina. Ale jeśli naszym celem będzie poprawa łapania oblaków to po miesiący treningów na oblakach może to być bardzo duże źródło satysfakcji. Bo nie mając jakiejś umiejętności udaje nam się ją wypracować. To jest bardzo fajne uczucie! 

Każdy trening musi mieć swój cel. Tak samo jest w przypadku treningu mentalnego. Dlatego już na pierwszej lekcji zastanówmy się wspólnie nad Twoimi celami.

1. Wypisz w swoim dzienniku wspinania jakie są Twoje główne duże cele w treningu mentalnym.
– chce się wspinać się bez strachu na drogach OS

2. Pod każdym z tych celi napisz, jakie kroki musisz zrobić by ten cel osiągnąć, oraz ile czasu Ci to zajmie.
– będę ćwiczyć odpadanie najpierw na łatwych drogach potem trudniejszych i nauczę się odpadać z zaskoczenia na trudnych ruchach (ok. 3 miesiące)
– od marca będę jeździć minimum raz w tyg i wstawiać się w łatwe dla mnie drogi OS, minimum 6 w ciągu dnia, po miesiącu zacznę próbować dróg o stopień wyższych
– w kwietniu jadę na wyjazd wspinaczkowy na dwa tyg i wtedy będę jeden dzień (z 2 wspinaczkowych) robić same drogi OS, po tyg. spróbuję podnosić wycenę tych dróg
– będę ćwiczyć koncentrację, medytację i robić treningi na bouldach gdzie mam tylko jedną próbę na przejście boulda
– od maja będę kontynuować mój plan wspinania OS jeden dzień w tygodniu
– na koniec sezonu w sierpniu sprawdzę jaki poziom osiągnęłam i czy moje wysiłki przyniosły efekt, jeśli nie to zastanowię się, co mogę zmienić, by na jesień podnieść swój max OS

3. Napisz w jaki sposób poznasz, że cel został osiągnięty.
– jak na jesień podniosę swojego max OS albo będę czuć, że jest to możliwe (mogą wydarzyć się rzeczy, które mnie przed tym powstrzymają np. kontuzja, albo zła pogoda)

4. Napisz dlaczego ten cel jest dla Ciebie ważny.
– wspinanie OS jest dla mnie bardzo trudne i jest przez to ogromnym wyzwaniem, od zawsze cenię sobie taki styl wspinania i zawsze chciałam być w nim lepsza, przejście drogi OS sprawia mi ogromną radość i bardzo mnie taki cel motywuje do treningów i zmiany